Πού είναι οι UX Designers στα ελληνικά startups;
Αυτές τις μέρες έφτασα τυχαία σε μια λίστα από ελληνικά startups. Με εξαίρεση 3–4 δεν είδα ομάδες που να έχουν κάποιον άνθρωπο που να σχετίζεται με UX design. Γιατί;
Τα startups θεωρητικά καινοτομούν όχι μόνο στο να φέρουν μια νέα ιδέα στην αγορά, αλλά και στο πώς λειτουργούν, στη δομή τους δηλαδή. Δεν πιστεύω ότι η δομή ενός καλού startup είναι το pattern “μαζευόμαστε, δουλεύουμε για 48 ώρες non-stop, τρώγοντας πίτσες στο ενδιάμεσο”. Νομίζω ότι μάλλον το έχουμε ξεπεράσει αυτό.
Η καινοτομία, κι αυτό είναι κάτι που πολλές ακόμα κι επιτυχημένες επιχειρήσεις δεν κατάλαβαν, είναι και το πώς θα προσεγγίσουν τους χρήστες τους σωστά μέσω της υπηρεσίας τους. Η συνήθης πρακτική είναι να οδηγήσουν το κοινό τους, πολλές φορές σμπρώχνοντάς το, προς μία κατεύθυνση που τους εξυπηρετεί επιχειρηματικά. Όχι να το κατανοήσουν και να δουλέψουν πάνω σε αυτό. Εδώ έρχεται το User Experience Design να βοηθήσει.
Είναι πολύ εύκολο πράγμα να εικάζεις σε ποιους απευθύνεσαι και με βάση αυτή την εικασία να φτιάχνεις κάτι. Πρόκειται για την ψυχολογία του developer, του ανθρώπου δηλαδή που χτίζει πράγματα εκ του μηδενός κι αυτό είναι κάτι που τον ευχαριστεί. Εδώ πιστεύω ότι βρίσκεται η κύρια παράλειψη: δε χτίζεις ένα σπίτι, χωρίς να ξέρεις ποιος θα μπει μέσα.
Όταν ο De Niro έπρεπε να υποδυθεί τον πυγμάχο, πήγε κι έμαθε πυγμαχία. Έφαγε κι έδωσε ξύλο προκειμένου να μάθει την ψυχολογία του ανθρώπου που είναι σε αυτή τη θέση. Η υποκριτική γνώση, πώς δηλαδή θα δείχνει πυγμάχος ήταν το εύκολο, γιατί ήταν το εργαλείο, το οποίο το κατείχε. Κάπως έτσι βλέπω το ρόλο του UX designer: όλοι γνωρίζουν π.χ. τι είναι το A/B testing και πώς να το υλοποιήσεις σε ένα site. Όμως αν δεν ξέρεις τι μετράς, γιατί το μετράς και τι θα κάνεις μετά με αυτά που μέτρησες δεν έχεις κάνει τη δουλειά.
Με τον ανταγωνισμό που υπάρχει στις online υπηρεσίες δεν είναι πολυτέλεια να γνωρίζεις τις μικρές διαφορές, είναι ανάγκη.
Παράδειγμα: θες ν’ακούσεις μουσική στο Spotify, αλλά δεν ξέρεις από πού ν’ αρχίσεις. Όταν το Spotify σου λέει “άκου αυτό το playlist που έφτιαξα για σένα” σε ενοχλεί γιατί κυριαρχεί το γνωστό σύνδρομο, που λέει ότι δε θες να σου υποδεικνύει ένας τρίτος τι αρέσει σε σένα. Αν όμως πας μέσω της επιλογής Mood και διαλέξεις ένα playlist με βάση τη διάθεσή σου, έχεις την ψευδαίσθηση ότι εσύ επέλεξες τι θ’ ακούσεις, άσχετα που και πάλι από το ίδιο το Spotify δημιουργήθηκε το playlist.
Τέτοιου είδους μικρές κινήσεις τελικά κάνουν μεγάλες διαφορές. Αυτό είναι δουλειά ενός καλού UX designer. Ή μάλλον αυτό είναι το δέντρο, γιατί το πώς και το πότε θα δεις την επιλογή του Mood και πώς μετά θα πας π.χ. στο playlist ενός φίλου σου και πώς στο τέλος θα πληρώσεις για να σταματήσουν οι διαφημίσεις είναι το δάσος.
Σε κάθε startup υπάρχουν αμέτρητα τέτοια παραδείγματα που μπορούν να βελτιώσουν το πώς το κοινό τους τα αντιμετωπίζει από το πώς τα αντιλαμβάνεται μέχρι τη στιγμή που θα βγάλει την κάρτα του να πληρώσει.
Δε γίνεται να θες να κατακτήσεις τον κόσμο και να αγνοείς τέτοια βασικά κομμάτια του παζλ. Όπως δε γίνεται να λες ότι καινοτομείς μόνο εξαιτίας της ιδέας σου. Όλα αυτά μέσα στα πλαίσια του ”δουλεύω για να βγάλω χρήματα κι όχι για να κάψω χρήματα” βέβαια.
Ένα startup που έχει χρηματοδοτηθεί έχει σήμερα τη σπάνια πολυτέλεια να δημιουργήσει μια σωστή υποδομή και να δουλέψει τον τρόπο με τον οποίο θα αλληλεπιδρά καλύτερα με τους χρήστες του. Η δικαιολογία “δεν το’ξερα” είναι μάλλον πολύ φτηνή.
Και φυσικά μετά απ’ όλα αυτά συνεχίζω να απορώ ακόμα περισσότερο γιατί τα ελληνικά startups αγνοούν τόσο εκκωφαντικά αυτό το κρίσιμο κομμάτι.
