Οι χαμένες παρουσιάσεις
Τα τελευταία χρόνια το Open Coffee και τα συναφή events μαζί με τα νέα συνέδρια που προέκυψαν στο οικοσύστημα των νέων τεχνολογιών έδωσαν βήμα σε πολλούς ανθρώπους να βγουν και να μιλήσουν δημόσια για τα επιτεύγματά τους. Ταυτόχρονα όμως, ποτέ άλλοτε τόσες πολλές παρουσιάσεις δεν πήγαν τόσο χαμένες.
Δε χρειάζονται ιδιαίτερες αποδείξεις γι’ αυτό: η γκρίνια, τα χασμουρητά και οι αποχωρήσεις από την αίθουσα (στην αρχή διστακτικά κι ένας ένας και στο τέλος ομαδικά) συμβαίνουν όλη την ώρα. Ευτυχώς που συνήθως αυτές οι παρουσιάσεις είναι συντομες…
Γιατί όμως να συμβαίνει αυτό;
Ας το πάρουμε από την αρχή.
Το μεγάλο καλό όλων αυτών των events είναι ότι δημιούργησαν ένα νέο κοινό, πολύ δυναμικό και πολύ πρόθυμο ν’ ακούσει, να συμμετάσχει και να συνδιαμορφώσει πράγματα. Αυτό δεν είναι λίγο, το αντίθετο: είναι δυσεύρετο.
Το να βγαίνεις και να μιλάς σε ένα τέτοιο κοινό δεν είναι εύκολο. Αυτό νομίζω ότι είναι το πρώτο λάθος που γίνεται. Επειδή ο κόσμος είναι πρόθυμος ν’ ακούσει, προκύπτει η σύγχυση ότι είναι και πρόθυμος να βαρεθεί. Όχι, δεν πάει έτσι. Αν θες να πάρεις το μικρόφωνο και να μιλήσεις, οφείλεις να το κάνεις καλά.
Αλλά γιατί να μη θες να το κάνεις καλά;
Μια καλή παρουσίαση είναι το minimum που μπορεί να κάνει ένας ομιλητής για τους ανθρώπους που τον παρακολουθούν. Είναι απλώς τα ρέστα από το νόμισμα του σεβασμού που πρέπει να επιστρέψει στο κοινό του. Γιατί πόσο συχνά μπορεί κάποιος να έχει απέναντί του 100 ή 200 ή περισσότερους ανθρώπους προσηλωμένους σε αυτό που λέει; Ανθρώπους της δικιάς του συνομοταξίας, με κοινό τεχνολογικό DNA. Πρόκειται για μεγάλο προνόμιο.
Από εκεί και πέρα, οι παρουσιάσεις τείνουν να είναι βαρετές για έναν πολύ απλό λόγο: δεν έχουν προετοιμαστεί σωστά.
Μου φαίνεται πολύ ανεύθυνο να συμβαίνει αυτό. Οτιδήποτε μπορεί να δυσκολέψει μια παρουσίαση π.χ. ένα πρόβλημα με τα slides, ένα κοινό που βαριέται, τα στενά χρονικά περιθώρια, το τρακ της επαφής με τόσο κόσμο, η απειρία ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να λυθεί ή βελτιωθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό αν η παρουσίαση είναι καλά προετοιμασμένη κι έχεις ένα μπουκάλι νερό να πίνεις που και που.
Τι κάνει μια παρουσίαση να είναι καλή
Αυτό που έχω μάθει μετά από δεκάδες παρουσιάσεις σε διαφορετικά κοινά, από αυστηρά επιστημονικά μέχρι εντελώς παρεΐστικα, είναι ότι το 80% μιας καλής παρουσίασης είναι ένα πράγμα: το πόσο προσπάθησες να τη βελτιώσεις όσο είχες καιρό.
Μια προσπάθεια που αφορά στον ίδιο βαθμό το τι ακριβώς θα πεις και το πώς ακριβώς θα το πεις.
Σημαίνει πρόβες, σημαίνει διαφάνειες, σημαίνει οικονομία στις ιδέες, σημαίνει έλεγχο στις αναπνοές σου όσο θα μιλάς, σημαίνει τελικά ένα σωρό πράγματα.
Και πώς φτιάχνεις όλα αυτά τα πράγματα; Με κόπο. Δεν υπάρχουν “έξυπνα κόλπα”, tricks ή οτιδήποτε άλλο, το μόνο που υπάρχει είναι προσπάθεια.
Η πλάκα είναι ότι οι περισσότεροι από τους ομιλητές (και κυρίως οι πιο βαρετοί από αυτούς) θαυμάζουν τον Steve Jobs και τα keynotes που έδινε. Όμως κανένας μάλλον δεν έκατσε να σκεφτεί ότι ο Jobs φρόντιζε κάθε λεπτομέρεια των keynotes του.
Αν το έκανε ο Jobs, γιατί να μην το κάνεις εσύ; Επειδή το κοινό είναι διαφορετικό; Επειδή εσύ δε θα παρουσιάσεις το επόμενο iPhone; Αυτά είναι δικαιολογίες. Από κάτι μικρό ξεκίνησε κι αυτός έχοντας στόχο κάτι πολύ μεγάλο, όπως εσύ.
Το υπόλοιπο 20% που πηγαίνει μια παρουσίαση από το “καλή” στο “φανταστική” νομίζω ότι έχει να κάνει με πράγματα που αφορούν τον καθένα ξεχωριστά και με την εμπειρία. Όμως δε συζητάμε για το 20%, το προηγούμενο 80% είναι το πρόβλημα.
Αν η παρουσίαση δεν είναι καλή, τότε το προϊόν σου είναι ασήμαντο
Ναι, προφανώς και πρόκειται για υπερβολή. Αλλά αν αυτή είναι η κατάληξη, δεν έχει σημασία ο τρόπος.
Όταν έχεις μπροστά σου έναν άνθρωπο δυνητικά έτοιμο να κάνει sign up στην υπηρεσία σου και δεν καταφέρνεις να τον πείσεις να πατήσει τελικά το κουμπάκι εξαιτίας της παρουσίασής σου, τότε δε φταίει κανένας άλλος εκτός από σένα.
Μπορεί να γίνει και χειρότερο: τι θα συνέβαινε αν αυτός ο άνθρωπος ήταν ένας δημοσιογράφος που θα κοινοποιούσε την υπηρεσία σου σε μερικές χιλιάδες ανθρώπους; Ή αν ήταν ένας επενδυτής;
Ό,τι συμβαίνει μπροστά στο κοινό που δεν το πολυπαίρνεις στα σοβαρά, θα συμβεί σε πολλαπλάσιο βαθμό σε μια πιο κρίσιμη στιγμή, γιατί εκεί οι προσδοκίες είναι πολύ υψηλότερες. Με άλλα λόγια: το να χασμουρηθούν 5-6 άνθρωποι όσο μιλάς στο Open Coffee το καταπίνεις. Το να χασμουρηθεί ο επενδυτής είναι απαράδεκτο.
Και τελικά προσπαθώ να σκεφτώ έναν ομιλητή, ο οποίος έφτασε στο να κάνει σπουδαίες παρουσιάσεις επειδή ήταν χαρισματικός. Δεν ξέρω κανέναν τέτοιον. Όλοι οι καλοί “μάτωσαν” για να φτάσουν εκεί, αυτό ήταν το χάρισμά τους. Γι’ αυτό τους θυμόμαστε.
Οι άλλοι απλώς σπάταλησαν το χρόνο του κοινού τους κι έχουν ήδη ξεχαστεί.